Ở người đái tháo đường, biến chứng bàn chân là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiễm trùng nặng, thậm chí phải cắt cụt chi. Điều đáng lo ngại là biến chứng này thường khởi phát rất âm thầm, từ những tổn thương tưởng chừng không đáng kể.
Nguyên nhân chính đến từ hai yếu tố. Thứ nhất, tổn thương thần kinh ngoại biên làm giảm hoặc mất cảm giác đau ở bàn chân, khiến người bệnh không nhận ra các vết trầy xước, phồng rộp hay bỏng nhẹ. Thứ hai, rối loạn tuần hoàn máu làm máu nuôi dưỡng bàn chân kém, khiến vết thương lâu lành, dễ nhiễm trùng, tiến triển thành loét và hoại tử.
Chăm sóc bàn chân vì vậy là việc nhỏ nhưng có ý nghĩa quyết định. Người bệnh nên rửa chân mỗi ngày bằng nước ấm khoảng 37 độ C, lau khô nhẹ nhàng, đặc biệt ở các kẽ ngón. Bàn chân cần được quan sát hằng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như đỏ da, trầy xước, mụn nước, chai sần hay thay đổi ở móng. Khi da khô, có thể thoa kem dưỡng ẩm nhưng tránh bôi vào kẽ ngón; móng chân nên cắt ngang, không cắt quá sát và không tự ý xử lý chai chân, mụn cóc bằng vật sắc nhọn.
Trong sinh hoạt hằng ngày, người bệnh không nên đi chân trần, kể cả trong nhà. Giày dép cần vừa vặn, mềm, kín mũi và gót; tất nên mềm, thấm hút tốt và không quá chật. Việc vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội giúp cải thiện tuần hoàn máu ở chân, đồng thời cần tránh ngồi bắt chéo chân lâu và không hút thuốc.
Theo BSCKII Vũ Minh Hiếu, chuyên khoa Nội tiết, Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) chăm sóc bàn chân đúng cách đi kèm kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp và mỡ máu là nền tảng để phòng ngừa biến chứng. Bàn chân của người đái tháo đường nên được thăm khám định kỳ ít nhất mỗi năm một lần và đi khám ngay khi có dấu hiệu sưng đỏ, loét, tê bì, nóng rát hay thay đổi cảm giác.
